Jak określić wartość środka trwałego?

Osoby prowadzące działalność gospodarczą powinny poznać szereg zasad i definicji z zakresu prawa podatkowego, aby mogły sprawnie prowadzić  swoje przedsiębiorstwo lub mogą też przekazać tę odpowiedzialność w ręce wykwalifikowanych kadrowych czy też biura rachunkowego, które ich w tym zakresie wyręczy. Na potrzeby tych z Państwa, którzy zdecydowali się na samodzielne prowadzenie księgowości firmy jednoosobowej, chcemy przybliżyć Państwu ważną kwestię dotyczącą ustalania początkowej wartości środka trwałego.

Jakie rodzaje środków trwałych możemy wyróżnić?
​

Aby móc odpowiedzieć sobie  na pytanie o kryteria dotyczące ustalania początkowej wartości środka trwałego, musimy zacząć od przyjrzenia się samej definicji środka trwałego. Czym zatem są środki trwałe? To każde rzeczowe składniki majątku należącego do osoby fizycznej, które przeznacza ona na poczet prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Środki trwałe mogą być też oddane do użytkowania, dzięki zawieranej specjalnie w tym celu umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy określonej w art. 23a pkt 1 Ustawy o PIT.

Środkami trwałymi mogą być, np. posiadany przez nas środek transportu, sprzęt biurowy, komputer itp. Pamiętajmy jednak, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwana także ustawą o PIT, nie podaje jednoznacznej definicji środka trwałego, w jej rozumieniu mogą to być zarówno budowle, lokale stanowiące własność, jak i różnego rodzaju maszyny, które będą użytkowane w trakcie prowadzenia działalności. Niniejsze pojęcie środka trwałego, poszerzonego o żywy inwentarz lub wszelkie szeroko pojęte  modernizacje, wprowadza art. 3 pkt 15 Ustawy o rachunkowości.

Wartość środków trwałych
​

Wartość środków trwałych przyjmuje się, że początkowo powinna przekraczać kwotę 10.000 zł. Przekazywane na rzecz działalności gospodarczej środki trwałe powinny nadawać się do dalszego użytku powyżej jednego roku kalendarzowego. Jeśli dokonany zostanie tzw. odpis amortyzacyjny, wówczas możliwe jest przekazanie na poczet działalności środków trwałych poniżej kwoty 10.000 zł. Cały ten proces regulują konkretne zapisy z ustawy: zgodnie z zapisami art. 22 (podpunkty od g do n) ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych można ustalić wartość początkową środka trwałego. W tym celu uwzględnia się rodzaj środka trwałego i sposób jego pozyskania.

Na czym polega ustalenie początkowej wartości środka trwałego
​

Oprócz przedstawionych przez nas kryteriów, według których rozróżniane są środki trwałe, z pewnością równie ważnym tematem do rozważenia będzie poznanie zasad ustalania początkowej wartości środków trwałych. Brany tu jest pod uwagę zarówno sposób nabycia środka trwałego, jak i sposób wyceny. Sposobów nabycia środka trwałego wyróżnić można kilka, dla ułatwienia poniżej przedstawiamy je, zestawiając jednocześnie ze sposobami ich wyceny:

• środki trwałe nabyte (zakupione) wycenia się zgodnie z kwotą, za jaką zostały nabyte,
• środki trwałe, za które zapłaciliśmy, np. za część, podczas gdy reszta to np. darowizna, wycenia się zgodnie z ceną, po jakiej nabyliśmy przedmiot (która zwiększa tym samym wartość naszego przychodu),
• jeśli otrzymamy darowiznę lub spadek i przekazujemy go w całości na poczet prowadzonej przez nas działalności gospodarczej, wówczas brana jest pod uwagę cena rynkowa spadku liczona na dzień jego nabycia.

​
Środki trwałe mogą być także wytworzone przez osobę fizyczną we własnym zakresie. W takiej sytuacji brane są pod uwagę koszty jego wytworzenia opisane w art. 22g ust. 4 ustawy o PIT. Liczone są tu składniki materialne, koszty pracy obcej, natomiast nie wlicza się tu wartości pracy własnej danej osoby fizycznej.

Co jeszcze powinniśmy wiedzieć?
​

​Jakie inne definicje związane z tematem środków trwałych warto poznać, aby nie dać się zaskoczyć konieczności sprostania obowiązującym przepisom? W przypadku, w którym środek trwały stanowi współwłasność, podlegającą wspólnocie majątkowej należy się zapoznać z art. 22g ust. 11 ustawy o PIT. Pamiętać należy, że dany środek trwały może być wykorzystany w firmie tylko jednego z małżonków lub w firmach należących do każdego z małżonków z osobna. W pierwszym przypadku liczy się tylko jego część, niekoniecznie stanowiącą 50% wartości przedmiotu, w drugim proporcjonalnie po pół.